Trong thế giới tình báo đầy rẫy những bí mật và hiểm nguy, câu chuyện về Ichiro Kuroba nổi lên như một giai thoại ly kỳ, một minh chứng cho sự kiên trì và tài năng của những điệp viên hoạt động trong bóng tối. Kuroba, một điệp viên Liên Xô, đã xâm nhập vào lòng Nhật Bản dưới vỏ bọc một công dân Nhật Bản mất tích, tồn tại và hoạt động bí mật trong gần ba thập kỷ mà không bị phát hiện. Bài viết này sẽ đi sâu vào hồ sơ mật của Ichiro Kuroba, khám phá cách ông ta thâm nhập, hoạt động và cuối cùng trốn thoát khỏi mạng lưới phản gián Nhật Bản, đồng thời hé lộ những nhiệm vụ quan trọng mà ông đã thực hiện trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Năm 1966, Ichiro Kuroba đặt chân đến Nhật Bản với một danh tính mới, thay thế cho Shamil Hamzin và Irina Alimova, cặp vợ chồng điệp viên Liên Xô đã hoạt động tại đây từ năm 1953. Với giấy tờ tùy thân của một công dân Nhật Bản đã mất tích, Kuroba nhanh chóng hòa nhập vào xã hội Nhật Bản, được nhận vào làm việc tại một công ty thương mại địa phương.
Để củng cố vỏ bọc của mình, Kuroba kết hôn với một cô gái trẻ người Nhật, người hoàn toàn không hay biết về thân phận thật sự của chồng mình. Kuroba, giống như Richard Sorge, nổi tiếng là một điệp viên bậc thầy, có khả năng diễn xuất tài tình, đã duy trì bí mật của mình trong suốt cuộc hôn nhân. Ông đã thông báo cho Trung tâm về việc hoàn tất thủ tục hợp pháp hóa danh tính.
Mãi đến năm 1995, sau gần ba thập kỷ hoạt động bí mật, lực lượng phản gián Nhật Bản mới lần ra dấu vết của Ichiro Kuroba. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, hộ chiếu của ông đã hết hạn, và cảnh sát Nhật Bản cho rằng ông sẽ không bao giờ quay trở lại.
Cùng năm 1995, KGB đã tiến hành điều tra vụ án liên quan đến một điệp viên của Cơ quan Tình báo Đối ngoại Liên Xô. Các cơ quan tình báo Nhật Bản đã lên kế hoạch bắt cóc Đại tá Georgy Pokrovsky, nhưng kế hoạch này đã thất bại khi Pokrovsky, một người khỏe mạnh và có kỹ năng tự vệ, đã chống trả và làm gãy xương hàm của điệp viên Mỹ tham gia vào vụ bắt cóc.
Ichiro Kuroba cũng được huy động tham gia vào chiến dịch truy tìm Thượng úy Không quân Liên Xô Viktor Belenko, người đã đánh cắp chiếc máy bay do thám tối mật MiG-25P và hạ cánh xuống Nhật Bản.
Bên cạnh đó, Kuroba còn thực hiện các mục tiêu chiến lược khác, bao gồm thu thập thông tin về chương trình phát triển hệ thống vệ tinh do thám của Nhật Bản. Cơ sở tình báo của KGB ở Tokyo thường xuyên gửi cho Trung tâm những thông tin quan trọng về các dự án bí mật này.
Có một giả thuyết cho rằng Ichiro Kuroba làm việc cho GRU (Cơ quan Tình báo Đối ngoại của Bộ Quốc phòng Liên Xô). Giả thuyết này được củng cố bởi một số yếu tố:
Giống như Richard Sorge, Kuroba chủ yếu quan tâm đến các thông tin quân sự, một đặc điểm thường thấy ở các điệp viên GRU.
Nếu Kuroba là người của KGB, thì tình báo Nhật Bản có lẽ đã sớm phát hiện ra ông vào năm 1979, khi nhân viên KGB tại Tokyo, Stanislav Levchenko, xin tị nạn chính trị ở Nhật Bản và tố giác toàn bộ nhân viên làm việc cho cơ sở tình báo của KGB ở Tokyo. Levchenko gần như không biết gì về GRU, vì ở đây sự bảo mật luôn được đặt lên hàng đầu.
Thời gian Kuroba ở Nhật Bản trùng hợp với sự gia tăng mạnh mẽ hoạt động của các phần tử khủng bố địa phương được huấn luyện tại các trại đặc biệt của GRU trên lãnh thổ Liên Xô.
Việc kết thúc vội vã chuyến công tác của Kuroba ở Nhật Bản trùng với việc cảnh sát Nhật Bản bắt giữ các thủ lĩnh của giáo phái “Aum Shinrikyo”, những người có thể biết về điệp viên mật này.
Nhờ sự hoạt động hiệu quả của lực lượng phản gián thuộc Cục Tình báo Đối ngoại Liên Xô (SVR) tại Tokyo, tín hiệu về nguy cơ điệp viên mật bị lộ đã được giải mã kịp thời. Theo kế hoạch đã được chuẩn bị từ trước, tháng 9 năm 1995, Ichiro Kuroba đã cùng vợ rời Nhật Bản và an toàn trở về Moscow.
Sau khi Kuroba biến mất, cơ quan phản gián Nhật Bản đã tiến hành tìm kiếm các dấu vết và vật chứng liên quan đến hoạt động tình báo của ông. Tuy nhiên, họ không thể tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào đủ sức nặng để kết tội ông.
Người đứng đầu cơ quan an ninh Nhật Bản, Ichiro Ionzyama, tin rằng trong suốt 30 năm làm việc tại Nhật Bản, Kuroba đã tuyển mộ được nhiều điệp viên mật. Tuy nhiên, sau khi Kuroba rời đi, mạng lưới điệp viên này dường như đã ngừng hoạt động.
Ionzyama tin rằng các điệp viên này sẽ liên lạc với cơ sở tình báo của KGB tại Đại sứ quán Nga và đã chỉ đạo giám sát chặt chẽ tất cả nhân viên của Đại sứ quán Nga. Tuy nhiên, nỗ lực này đã không mang lại kết quả.
Câu chuyện về Ichiro Kuroba là một minh chứng cho sự kiên trì, tài năng và khả năng thích ứng của những điệp viên hoạt động trong bóng tối. Ông đã thành công trong việc thâm nhập vào lòng Nhật Bản, duy trì vỏ bọc của mình trong gần ba thập kỷ và thực hiện các nhiệm vụ quan trọng mà không bị phát hiện. Dù làm việc cho GRU hay KGB, Ichiro Kuroba vẫn là một trong những điệp viên thành công nhất của Liên Xô trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Câu chuyện về Ichiro Kuroba cho thấy để thành công trong nghiệp tình báo, điệp viên cần tích cực học hỏi, trau dồi kỹ năng và xây dựng vỏ bọc hoàn hảo để ẩn mình trong lòng địch, đồng thời cho thấy sự cần thiết của các biện pháp phản gián hiệu quả để đối phó với các mối đe dọa từ bên ngoài.