Dầu ăn nào tốt cho sức khỏe gia đình, an toàn?

Dầu ăn là một phần không thể thiếu trong gian bếp của mỗi gia đình Việt. Tuy nhiên, không phải loại dầu nào cũng tốt và việc sử dụng sai cách có thể biến chúng thành “kẻ thù” thầm lặng gây hại cho sức khỏe. Theo cảnh báo từ các chuyên gia dinh dưỡng, một số loại dầu ăn quen thuộc, tưởng chừng ngon, bổ, rẻ lại tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh, thậm chí là ung thư. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về những loại dầu này và cách sử dụng dầu ăn an toàn để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.

4 Loại Dầu Ăn Cần Cẩn Trọng: “Tiết Kiệm” Sai Cách, Rước Bệnh Vào Thân

1. Dầu Ăn Chiên Đi Chiên Lại: “Con Dao Hai Lưỡi” Tiết Kiệm

Dầu ăn chiên đi chiên lại là một thói quen phổ biến, đặc biệt là tại các quán ăn vỉa hè. Nhiều người cho rằng việc này giúp tiết kiệm chi phí, nhưng thực tế đây lại là một trong những loại dầu ăn cực kỳ độc hại.

Vì sao dầu chiên lại gây hại?

Khi dầu ăn được đun nóng nhiều lần, nó sẽ trải qua quá trình phân hủy, tạo ra các chất độc hại như aldehyde, acrolein và acrylamide. Đây đều là những chất gây ung thư đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo.

Bên cạnh đó, dầu chiên lại còn tạo ra axit béo trans, một loại chất béo không lành mạnh có thể gây tổn thương mô và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư.

Dấu hiệu nhận biết dầu chiên lại đã hỏng:

• Dầu đổi màu sẫm hơn.
• Dầu trở nên sánh đặc.
• Dầu có mùi lạ, khó chịu.

Lời khuyên:

Tốt nhất, bạn nên thay dầu ăn sau 1-2 lần chiên. Nếu dầu đã có các dấu hiệu trên, hãy loại bỏ ngay lập tức để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

2. Dầu Ăn Đã Mở Nắp Quá 3 Tháng: “Kẻ Trộm” Dinh Dưỡng Thầm Lặng

Nhiều người có thói quen sử dụng dầu ăn cho đến khi hết hạn, ngay cả khi đã mở nắp từ lâu. Tuy nhiên, đây là một sai lầm nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến chất lượng và độ an toàn của dầu ăn.

Vì sao dầu ăn đã mở nắp lâu ngày lại không tốt?

Dầu ăn khi tiếp xúc với không khí và ánh sáng sẽ bị oxy hóa, tạo ra các gốc tự do và peroxide. Những chất này có thể phá hủy DNA tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư. Ngoài ra, dầu ăn để lâu cũng có thể bị nấm mốc, biến chất hoặc giảm dinh dưỡng do tiếp xúc với nhiệt độ cao trong bếp.

Lời khuyên:

• Nên sử dụng hết dầu ăn trong vòng 1-3 tháng sau khi mở nắp.
• Bảo quản dầu ăn ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp.
• Chỉ nên mua lượng dầu vừa đủ dùng, tránh mua chai lớn để lâu ngày.
• Nếu dầu ăn đã mở nắp quá 3 tháng mà chưa dùng hết, bạn nên cân nhắc vứt bỏ, ngay cả khi dầu vẫn còn hạn sử dụng.

3. Dầu Ăn Ép Thủ Công, Chiết Xuất Tại Xưởng Nhỏ: “Lợi Bất Cập Hại”

Dầu ăn ép thủ công, chiết xuất tại các xưởng nhỏ thường được ưa chuộng vì nhiều người cho rằng chúng “tự nhiên” và “không hóa chất”. Tuy nhiên, loại dầu này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Những nguy cơ tiềm ẩn từ dầu ép thủ công:

• Nguyên liệu dễ nhiễm nấm mốc, khiến dầu nhanh ôi thiu và giảm chất lượng.
• Bể lên men, bồn chứa và thiết bị không được vệ sinh kỹ càng, dễ nhiễm khuẩn, độc tố.
• Quy trình lọc thô sơ không đảm bảo, khiến dầu nhanh hỏng và oxy hóa sớm.

Tác hại:

Sử dụng dầu ép thủ công kém chất lượng có thể gây tích tụ độc tố trong cơ thể, tổn thương tế bào gan, tăng nguy cơ ung thư gan và các loại ung thư khác.

Lời khuyên:

Chỉ nên mua dầu ăn từ các thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Nếu tự ép dầu, bạn cần đảm bảo nghiêm ngặt từng bước và chỉ làm một lượng nhỏ để sử dụng.

4. Dầu Ăn Bán Theo Can/Chai Lớn Không Nhãn Mác: “Chất Độc” Giá Rẻ

Để tiết kiệm chi phí, nhiều gia đình hoặc quán ăn lựa chọn mua dầu ăn theo can lớn 5-10 lít, không nhãn mác, nguồn gốc không rõ ràng. Tuy nhiên, đây là một lựa chọn vô cùng nguy hiểm cho sức khỏe.

Vì sao dầu ăn không rõ nguồn gốc lại nguy hiểm?

Loại dầu này thường là dầu pha trộn, dầu đã qua sử dụng hoặc thậm chí là dầu công nghiệp chất lượng thấp. Quá trình sản xuất và bảo quản thiếu kiểm soát khiến dầu dễ nhiễm tạp chất, nấm mốc.

Tác hại:

Sử dụng dầu ăn không rõ nguồn gốc có thể gây nhiễm khuẩn, nhiễm độc, tích tụ gốc tự do, tổn thương tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư.

Lời khuyên:

Khi mua dầu ăn, bạn cần kiểm tra kỹ nguồn gốc, nhãn mác, thành phần và các chứng nhận kiểm định. Tuyệt đối không nên mua dầu ăn giá rẻ, không rõ nguồn gốc để tránh “rước họa vào thân”.

Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn cần lựa chọn dầu ăn một cách thông minh và sử dụng đúng cách. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích:

1. Ưu tiên dầu thực vật: Dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu ô liu, dầu gạo… thường chứa nhiều chất béo không bão hòa tốt cho tim mạch.
2. Chọn dầu có điểm khói cao: Điểm khói là nhiệt độ mà dầu bắt đầu bốc khói và phân hủy, tạo ra các chất độc hại. Nên chọn dầu có điểm khói cao để sử dụng cho các món chiên, xào ở nhiệt độ cao.
3. Sử dụng dầu ăn phù hợp với mục đích chế biến: Dầu ô liu nguyên chất thích hợp cho các món salad, trộn, còn dầu đậu nành, dầu hướng dương thích hợp cho các món chiên, xào.
4. Bảo quản dầu ăn đúng cách: Để dầu ăn ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao. Đậy kín nắp sau khi sử dụng.
5. Sử dụng lượng dầu vừa đủ: Hạn chế sử dụng quá nhiều dầu ăn trong chế biến món ăn để tránh tăng cân và các bệnh về tim mạch.
6. Đọc kỹ nhãn mác sản phẩm: Trước khi mua, hãy đọc kỹ nhãn mác để biết thông tin về thành phần, nguồn gốc, hạn sử dụng và cách bảo quản của sản phẩm.

Việc lựa chọn và sử dụng dầu ăn đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe gia đình. Hãy trở thành người tiêu dùng thông thái, tránh xa những loại dầu ăn kém chất lượng, tiềm ẩn nguy cơ gây bệnh để đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.