Bạn có biết rằng ngay trong vườn nhà, chúng ta có thể tìm thấy một loại hạt nhỏ bé nhưng lại chứa đựng nguồn dinh dưỡng dồi dào, thậm chí còn vượt trội hơn cả thịt bò về hàm lượng sắt? Loại hạt này không chỉ quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam mà còn được giới chuyên gia quốc tế đánh giá cao về khả năng phòng ngừa ung thư và giảm mỡ máu. Hãy cùng khám phá “bí mật” ẩn sau loại hạt “vàng mười” này!
Khi nói đến thực phẩm giàu sắt, nhiều người thường nghĩ ngay đến thịt bò. Tuy nhiên, ít ai biết rằng hạt bí, một loại hạt quen thuộc và dễ tìm ở Việt Nam, lại sở hữu hàm lượng sắt đáng kinh ngạc, thậm chí còn cao hơn cả thịt bò.
Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), trong 100 gram thịt bò thông thường có khoảng 2.6 mg sắt. Trong khi đó, 100 gram hạt bí lại chứa đến 3.3 mg sắt. Sự khác biệt này cho thấy hạt bí là một nguồn cung cấp sắt tuyệt vời, đặc biệt đối với những người ăn chay, ăn kiêng hoặc có nhu cầu bổ sung sắt cao.
Không chỉ giàu sắt, hạt bí còn là một “kho báu” dinh dưỡng với nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu khác. Chúng chứa nhiều vitamin K, kẽm và mangan, đồng thời là một trong những nguồn cung cấp magie tốt nhất, một khoáng chất mà nhiều người thường bị thiếu hụt trong chế độ ăn uống hàng ngày.
Với những giá trị dinh dưỡng vượt trội, hạt bí đã được báo Anh BBC vinh danh trong danh sách 10 thực phẩm bổ dưỡng nhất thế giới năm 2020, xếp ở vị trí thứ 6. BBC đánh giá hạt bí là một trong những nguồn thực vật giàu sắt và mangan nhất, đồng thời đạt số điểm dinh dưỡng ấn tượng: 84 trên 100 điểm.
Hạt bí không chỉ là một món ăn vặt ngon miệng mà còn mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật đã được các chuyên gia y tế chứng minh:
Nghiên cứu cho thấy hạt bí có thể chứa các hợp chất thực vật giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự phát triển của tế bào ung thư. Một nghiên cứu quan sát năm 2012 cho thấy việc ăn hạt bí có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ sau mãn kinh. Một số nghiên cứu trước đó cũng gợi ý rằng các lignan trong hạt bí có thể đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị ung thư vú.
Hơn nữa, một nghiên cứu trong ống nghiệm phát hiện rằng chiết xuất từ hạt bí có tiềm năng làm chậm sự phát triển và lan rộng của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt.
Hạt bí có thể giúp giảm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt lành tính (BPH) — một tình trạng tuyến tiền liệt to ra, gây khó khăn khi tiểu tiện. Trong một nghiên cứu năm 2021, việc tiêu thụ dầu hạt bí giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống ở 39 người mắc BPH. Dù dầu hạt bí không hiệu quả bằng thuốc kê đơn, nhưng nó lại có ít tác dụng phụ hơn.
Các nghiên cứu khác cho thấy việc sử dụng hạt bí hoặc các sản phẩm từ hạt bí dưới dạng thực phẩm bổ sung có thể giúp điều trị các triệu chứng của bàng quang tăng hoạt.
Hạt bí là nguồn cung cấp tốt các chất chống oxy hóa, magiê, kẽm và chất béo không bão hòa — tất cả đều có thể hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Các nghiên cứu trên người và động vật cũng chỉ ra rằng dầu hạt bí có thể làm giảm huyết áp và mức cholesterol — hai yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim.
Một nghiên cứu trên người khỏe mạnh cho thấy những người tiêu thụ bữa ăn có chứa 65g hạt bí có mức đường huyết sau bữa ăn giàu tinh bột thấp hơn. Điều thú vị là hàm lượng magiê cao trong hạt bí có thể là yếu tố tạo nên tác dụng tích cực đối với bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu quan sát lớn cho thấy những người có lượng magiê tiêu thụ cao nhất có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 thấp hơn 15% so với những người có mức tiêu thụ thấp nhất trong suốt 28 năm.
Hạt bí là món ăn vặt quen thuộc với người Việt, đặc biệt là vào dịp Tết cổ truyền. Ở nước ta, bí ngô là các loài cây trồng quen thuộc khắp từ Bắc tới Nam. Cây được trồng gần như quanh năm, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng và ẩm, nhiệt độ từ 18 – 25 độ C. Hiện nay, cây bí ngô không chỉ được trồng ở các vùng nhiệt đới mà còn mở rộng trồng tại các tỉnh vùng núi cao (Sa Pa – Lào Cai, Phố Bảng – Hà Giang) nhiệt độ từ 18 – 22 độ C vào mùa vụ xuân hè ấm áp. Điều này cho thấy hạt bí là một nguồn thực phẩm dinh dưỡng dồi dào và dễ tiếp cận với người dân Việt Nam.
Hạt bí, loại hạt “vàng mười” của Việt Nam, không chỉ giàu sắt hơn thịt bò mà còn mang lại vô vàn lợi ích sức khỏe khác, từ phòng ngừa ung thư đến cải thiện tim mạch và kiểm soát đường huyết. Hãy bổ sung hạt bí vào chế độ ăn uống hàng ngày để tận hưởng những công dụng tuyệt vời mà loại “siêu thực phẩm” này mang lại.