Cảnh Báo: Đột Quỵ “Trẻ Hóa” – Lời Cảnh Tỉnh Từ Câu Chuyện Của Cô Gái 27 Tuổi

Đột quỵ, căn bệnh vốn được xem là “của người già”, nay đang âm thầm tấn công cả những người trẻ tuổi, khỏe mạnh. Câu chuyện của một cô gái 27 tuổi suýt mất mạng vì đột quỵ nhẹ lúc 3 giờ sáng là một hồi chuông cảnh báo đanh thép cho lối sống hiện đại của nhiều người trẻ Việt Nam. Liệu bạn có đang bỏ qua những dấu hiệu sớm và vô tình đẩy mình vào nguy cơ tiềm ẩn? Bài viết này sẽ đi sâu vào thực trạng đáng báo động này, giúp bạn nhận biết sớm các dấu hiệu và trang bị những kiến thức phòng ngừa đột quỵ hiệu quả nhất.

Thực Trạng Đáng Lo Ngại: Đột Quỵ Tấn Công Người Trẻ – Hồi Chuông Cảnh Báo Sức Khỏe

Câu chuyện của tài khoản N.N.H trên mạng xã hội về cơn đột quỵ bất ngờ ở tuổi 27 đã thu hút sự chú ý lớn. May mắn được cấp cứu kịp thời, cô gái không để lại di chứng, nhưng trải nghiệm này là lời cảnh tỉnh cho nhiều người trẻ đang sống trong guồng quay công việc, thức khuya, căng thẳng kéo dài mà quên đi việc chăm sóc sức khỏe bản thân.

Đột Quỵ Không Còn Là Bệnh Của Người Già

Trước đây, đột quỵ chủ yếu xảy ra ở người trên 55 tuổi. Tuy nhiên, hiện nay, tỷ lệ người trẻ (dưới 45 tuổi) mắc bệnh đang gia tăng đáng báo động. Điều này phản ánh một thực trạng đáng lo ngại: đột quỵ không còn là bệnh của người già mà đang tấn công cả những người ở độ tuổi đôi mươi, ba mươi.

Theo Bộ Y tế Việt Nam, mỗi năm cả nước ghi nhận khoảng 200.000 ca đột quỵ, trong đó 1/3 là người trẻ và trung niên. Tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ tăng trung bình 2% mỗi năm, với nam giới có nguy cơ cao gấp 4 lần nữ giới.

Thống kê từ Bệnh viện Bạch Mai năm 2023 cho thấy, tỷ lệ người dưới 40 tuổi bị đột quỵ đang gia tăng nhanh chóng, chiếm khoảng 10-15% tổng số ca đột quỵ tại Trung tâm Đột quỵ của bệnh viện. Không ít bệnh nhân là sinh viên, nhân viên văn phòng, thậm chí là vận động viên. Tại TP.HCM, Bệnh viện Nhân dân 115 báo cáo số ca đột quỵ dưới 45 tuổi trong năm 2022 đã tăng gần 20% so với năm 2020.

PGS.TS.BS Nguyễn Huy Thắng, Chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM, nhận định rằng đột quỵ không còn là bệnh của người già. Ở người trẻ, biểu hiện có thể mơ hồ, không rõ rệt, nên dễ bị bỏ qua. Khi đến bệnh viện, nhiều trường hợp đã qua “thời gian vàng”, để lại di chứng nặng nề hoặc tử vong.

Hội Đột quỵ Thế giới (2022) cho biết, trên toàn cầu, hơn 16% ca đột quỵ mới xảy ra ở người từ 15-49 tuổi, trong tổng số 12,2 triệu ca mỗi năm. Tại Việt Nam, tỷ lệ đột quỵ xuất huyết não ở người trẻ cao hơn so với các nước phát triển, chiếm tới 46% các ca đột quỵ dưới 45 tuổi, so với 24% ở người lớn tuổi.

Lối Sống Hiện Đại – “Thủ Phạm” Thầm Lặng Gây Ra Đột Quỵ Trẻ Hóa

Lối sống hiện đại với những áp lực và thói quen xấu là nguyên nhân chính khiến đột quỵ ngày càng trẻ hóa. Người trẻ thường làm việc quá sức, thức khuya, chịu áp lực công việc và ít vận động. Thói quen ăn uống không khoa học như tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn giàu muối và đường, cùng với việc lạm dụng rượu bia, thuốc lá, làm tăng nguy cơ béo phì, cao huyết áp, tiểu đường.

Ví dụ, những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 30 hoặc vòng eo trên 80cm có nguy cơ đột quỵ cao gấp nhiều lần so với người bình thường.

Hậu quả của đột quỵ ở người trẻ vô cùng nặng nề. Nếu không được cấp cứu kịp thời trong “thời gian vàng” (4,5-6 giờ đầu), bệnh nhân có thể tử vong, sống đời thực vật, hoặc mang di chứng liệt, mất ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ. Điều đáng lo hơn là nhiều người trẻ chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo như cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), khiến bệnh tiến triển nặng hơn.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ là vô cùng quan trọng, bởi “thời gian vàng” (4,5-6 giờ đầu) là cơ hội tốt nhất để can thiệp và giảm thiểu tối đa di chứng.

Các Dấu Hiệu Cảnh Báo Sớm Cần Đặc Biệt Lưu Ý

Đột quỵ thường xảy ra đột ngột và không báo trước, nhưng vẫn có những dấu hiệu “cảnh báo sớm” mà chúng ta cần ghi nhớ:

• Méo miệng, lệch mặt, không cử động được một bên.
• Yếu tay chân, tê liệt nửa người.
• Nói khó, nói ngọng, không rõ lời, không hiểu người khác nói.
• Chóng mặt, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội đột ngột.
• Thị lực giảm đột ngột, nhìn mờ, một bên hoặc cả hai mắt.

Nguyên Tắc F.A.S.T: Ghi Nhớ Để Hành Động Kịp Thời

Tổ chức Đột quỵ Hoa Kỳ (American Stroke Association) khuyến cáo nguyên tắc F.A.S.T để ghi nhớ:

• F (Face): Gương mặt có bị lệch không?
• A (Arms): Có thể giơ hai tay lên cùng lúc không?
• S (Speech): Giọng nói có rõ ràng không?
• T (Time): Hãy gọi cấp cứu ngay lập tức nếu có bất kỳ dấu hiệu nào như trên.

Phòng Ngừa Đột Quỵ: Chủ Động Thay Đổi Lối Sống – Bảo Vệ Sức Khỏe Toàn Diện

Phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ bắt đầu từ việc thay đổi lối sống và kiểm soát các yếu tố nguy cơ.

Duy Trì Lối Sống Lành Mạnh

• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ 7-8 giờ mỗi ngày, tránh thức khuya.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần để giảm nguy cơ béo phì và tăng huyết áp.
• Chế độ ăn uống khoa học: Ưu tiên rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, cá thu), ngũ cốc. Hạn chế thức ăn nhanh, thực phẩm nhiều muối, đường và chất béo bão hòa.
• Tránh xa các chất kích thích: Tránh lạm dụng rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích.
• Kiểm soát bệnh lý nền: Những người có tăng huyết áp, tiểu đường, hoặc rối loạn mỡ máu cần thăm khám định kỳ, tuân thủ thuốc theo chỉ định bác sĩ và duy trì các chỉ số ở mức ổn định.
• Quản lý stress: Thực hành thiền, yoga, hoặc các hoạt động thư giãn để giảm căng thẳng. Tránh làm việc quá sức và đảm bảo cân bằng giữa công việc, nghỉ ngơi.
• Tầm soát sức khỏe định kỳ: Kiểm tra huyết áp, cholesterol và đường huyết thường xuyên giúp phát hiện sớm các nguy cơ. Những người có tiền sử gia đình bị đột quỵ cần đặc biệt chú ý.

Tầm Soát Sức Khỏe Định Kỳ: Phát Hiện Sớm – Can Thiệp Kịp Thời

Ngoài ra, nếu có tiền sử gia đình bị bệnh tim mạch hay đột quỵ, hoặc từng có biểu hiện đau đầu mạn tính, chóng mặt, co giật… người trẻ nên khám sức khỏe định kỳ và thực hiện chụp MRI, siêu âm mạch máu não khi cần thiết để sàng lọc nguy cơ sớm.

Thay Đổi Lối Sống Ngay Hôm Nay để Phòng Ngừa Đột Quỵ và Sống Bền Vững

Câu chuyện “đột quỵ ở tuổi 27” là lời nhắc nhở rằng đột quỵ không chừa bất kỳ ai. Xu hướng đột quỵ trẻ hóa đáng lo ngại ở Việt Nam đòi hỏi mỗi người cần chủ động nhận biết dấu hiệu, thay đổi lối sống và tầm soát sức khỏe để bảo vệ bản thân và hướng đến một cuộc sống bền vững hơn. Đừng để những giây phút chủ quan cướp đi cơ hội sống khỏe mạnh. Hãy hành động ngay hôm nay để ngăn ngừa đột quỵ và xây dựng một tương lai khỏe mạnh hơn!