COVID-19, tưởng chừng đã lùi vào dĩ vãng, đang âm thầm trỗi dậy và trở thành mối lo ngại ngày càng lớn tại một số quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á. Hong Kong (Trung Quốc), Trung Quốc đại lục, Singapore và Thái Lan đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể về số ca mắc và bệnh nặng. Liệu đây có phải là sự trở lại đáng báo động của đại dịch, và chúng ta cần làm gì để ứng phó?
Sự tái bùng phát của COVID-19 trong mùa hè này đi ngược lại với những dự đoán trước đây rằng virus sẽ suy giảm trong thời tiết ấm áp, tương tự như cúm mùa. Tình hình cụ thể tại các quốc gia đang chứng kiến sự gia tăng ca bệnh là gì?
Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe Hong Kong đang theo dõi sát sao tình hình dịch bệnh. Tỷ lệ mẫu xét nghiệm cho kết quả dương tính đã đạt mức cao nhất trong hơn một năm qua. Trong tuần kết thúc vào ngày 3 tháng 5, đã có 31 ca nặng được ghi nhận, đây là con số cao nhất trong vòng 12 tháng. Đáng buồn hơn, trong tuần đó cũng ghi nhận một số ca tử vong, phần lớn là người trên 65 tuổi.
Giám sát nước thải cho thấy nồng độ virus tăng lên rõ rệt, cho thấy sự lây lan rộng rãi trong cộng đồng. Ông Albert Au từ Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe Hong Kong nhận định rằng hoạt động của virus hiện đang ở mức “khá cao”, dựa trên các mẫu nước thải và số ca nhập viện.
Số ca nhiễm ở trẻ em cũng đang gia tăng, phần lớn là trẻ chưa được tiêm vắc xin. Làn sóng này được dự đoán sẽ đạt đỉnh trong vòng 2-3 tuần và có thể kéo dài đến 3 tháng.
Không chỉ hệ thống y tế bị ảnh hưởng, ngành giải trí cũng đang cảm nhận rõ tác động của làn sóng mới này. Ca sĩ nổi tiếng Hong Kong Eason Chan (Trần Dịch Tấn) đã phải hủy buổi biểu diễn tại Đài Loan (Trung Quốc) sau khi nhiễm COVID-19, làm tăng thêm nhận thức của công chúng về những nguy cơ tiềm ẩn và tầm quan trọng của các biện pháp phòng ngừa.
Bộ Y tế Singapore thông báo rằng số ca COVID-19 trong tuần kết thúc vào ngày 3 tháng 5 đã tăng 28%, lên đến 14.200 ca. Số ca nhập viện vì virus cũng tăng khoảng 30%. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên trong gần một năm, chính phủ Singapore công bố số liệu chính thức theo cách này, một động thái thường chỉ áp dụng trong những tình huống đáng lo ngại.
Mặc dù vậy, Singapore chưa ghi nhận biến thể mới nào nghiêm trọng hơn. Các cơ quan chức năng tin rằng nguyên nhân chính là do miễn dịch suy giảm trong dân chúng, sau một thời gian dài không tiêm mũi nhắc lại hoặc không tiếp xúc với virus.
Do đó, chính phủ Singapore đang khuyến nghị khẩn cấp các nhóm có nguy cơ cao, đặc biệt là người cao tuổi và người có bệnh nền, nhanh chóng tiêm mũi nhắc lại.
Dữ liệu từ Bộ Khoa học Y tế Thái Lan cho thấy sự hiện diện ngày càng tăng của biến thể Omicron XEC ở nước này trong tháng 1 và tháng 2. Biến thể XEC là một chủng tái tổ hợp mới xuất hiện của Omicron, lần đầu tiên được xác định ở Đức vào tháng 6 năm 2024. Đây là giống lai của hai biến thể phụ KS.1.1 (FLiRT) và KP.3.3 (FLuQE).
XEC mang nhiều đột biến cho phép lây truyền nhanh hơn và hiện đã được phát hiện ở ít nhất 15 quốc gia trên khắp châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á. Hơn 550 trình tự gen từ 27 quốc gia đã được ghi nhận. Dữ liệu từ Mỹ, Anh và Trung Quốc cho thấy XEC lây lan nhanh hơn 84-110% so với các biến thể phụ Omicron khác, chiếm 10-20% các ca nhiễm mới ở một số khu vực.
Làn sóng COVID-19 mới bùng phát ở Thái Lan sau lễ hội Songkran (té nước) vào tháng 4, với nhiều hoạt động tụ tập đông người, được cho là đã thúc đẩy quá trình lây lan. Cục Kiểm soát Dịch bệnh Thái Lan xác nhận rằng nước này đã trải qua hai đợt bùng phát đáng kể chỉ trong vài tháng đầu năm nay.
Các ca mắc COVID-19 đã tăng vọt ở Thái Lan, với tổng cộng 71.067 ca nhiễm và 19 ca tử vong được báo cáo từ ngày 1 tháng 1 đến 14 tháng 5, theo Trung tâm Thông tin COVID-19 của nước này. Số ca mắc tiếp tục tăng, với hai đợt bùng phát cụm đáng kể được xác định. Đợt bùng phát này diễn ra sau kỳ nghỉ lễ Songkran (tuần 16), trong đó số ca mắc tăng đều đặn.
Do đó, cơ quan y tế Thái Lan đang kêu gọi người dân, đặc biệt là các nhóm nguy cơ cao, tiêm mũi nhắc lại càng sớm càng tốt.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc báo cáo rằng tỷ lệ dương tính tại các bệnh viện đã tăng gấp đôi trong năm tuần tính đến ngày 4 tháng 5; hầu hết các ca đều nhẹ. Đây được xem là dấu hiệu cảnh báo rằng Trung Quốc có thể đang bước vào một làn sóng tương tự mùa hè năm ngoái.
Từ ngày 31 tháng 3 đến ngày 4 tháng 5, tỷ lệ dương tính ở các bệnh nhân có triệu chứng giống cúm đã tăng từ 7,5% lên 16,2%. Các chuyên gia cho rằng điều này liên quan đến mức kháng thể giảm sau đợt dịch cuối cùng cách đây 10 tháng.
Các chuyên gia đã chỉ ra nhiều nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến sự gia tăng số ca mắc COVID-19 gần đây, bao gồm:
Trước tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, việc chủ động phòng ngừa, tăng cường tiêm chủng và duy trì sự cảnh giác là vô cùng quan trọng.
Mặc dù tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, nhưng chúng ta không nên quá lo lắng. Hầu hết các chuyên gia đều cho rằng làn sóng hiện tại tương tự như cúm mùa, và phần lớn các ca mắc sẽ khỏi mà không gặp biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc duy trì sự cảnh giác và thực hiện các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng, đặc biệt đối với những người thuộc nhóm nguy cơ cao.
Việc COVID-19 tái bùng phát ở một số quốc gia châu Á cho thấy rằng đại dịch vẫn chưa hoàn toàn kết thúc. Bằng cách chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa cá nhân và cộng đồng, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Việc tiêm chủng đầy đủ, đeo khẩu trang khi cần thiết, giữ gìn vệ sinh cá nhân và tăng cường giám sát dịch bệnh vẫn là những yếu tố then chốt để kiểm soát tình hình và ổn định cuộc sống.