Thị trường tài chính toàn cầu vừa trải qua một phen “thót tim” khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố sẽ áp mức thuế “trên trời” lên hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU) và iPhone không sản xuất tại Mỹ. Động thái này không chỉ làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại mới mà còn trực tiếp đe dọa đến sự ổn định của nền kinh tế toàn cầu. Liệu đây có phải là chiêu bài “nắn gân” quen thuộc hay là sự khởi đầu cho một kỷ nguyên thương mại đầy biến động?
Theo Hãng tin Reuters và Đài CNN, ông Trump đã đưa ra lời đe dọa trên mạng xã hội Truth Social, cáo buộc EU có những rào cản thương mại “khắt khe”, thuế VAT cao, các khoản phạt phi lý đối với doanh nghiệp Mỹ, thao túng tiền tệ, và nhiều hành vi khác gây thâm hụt thương mại cho Mỹ hơn 250 triệu USD mỗi năm.
“Những cuộc thảo luận chẳng đi đến đâu,” ông Trump viết. “Vì vậy tôi đề xuất áp ngay mức thuế 50% đối với Liên minh châu Âu, bắt đầu từ ngày 1-6-2025.”
Ngay sau tuyên bố của ông Trump, thị trường chứng khoán châu Âu đã phản ứng vô cùng tiêu cực. Ba chỉ số chứng khoán chính của châu Âu đồng loạt giảm mạnh. Chỉ số DAX của Đức và CAC của Pháp lần lượt giảm 2,6% và 2,8%, trong khi chỉ số FTSE của London giảm 1,3%. Hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ cũng không tránh khỏi “vạ lây” khi Dow Jones giảm hơn 600 điểm, tương đương 1,7%.
Người phát ngôn Ủy ban châu Âu Olof Gill từ chối bình luận ngay lập tức, cho biết đang chờ sau cuộc điện đàm giữa Ủy viên Thương mại châu Âu Maroš Šefčovič và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer. Sự im lặng này cho thấy EU đang trong trạng thái “nghe ngóng” và cân nhắc các phương án đối phó tiềm năng.
Không chỉ EU, Apple cũng trở thành “nạn nhân” trong “cơn thịnh nộ” thương mại của ông Trump. Trong một bài đăng khác, ông đe dọa sẽ áp thuế 25% đối với bất kỳ chiếc iPhone nào được bán ra tại Mỹ nhưng không được sản xuất trong nước.
“Tôi đã thông báo với Giám đốc điều hành Tim Cook của Apple rằng tôi kỳ vọng những chiếc iPhone bán ra tại Mỹ sẽ được sản xuất và lắp ráp ngay trong nước, chứ không phải ở Ấn Độ hay bất cứ nơi nào khác. Nếu không, Apple phải trả thuế quan ít nhất 25% cho nước Mỹ,” ông tuyên bố.
Tuyên bố này đã khiến cổ phiếu của Apple giảm 3,5% trong phiên giao dịch trước giờ mở cửa. Hiện mỗi năm có hơn 60 triệu chiếc điện thoại được bán ra tại Mỹ, nhưng nước này lại không có cơ sở sản xuất smartphone trong nước. Việc chuyển dây chuyền sản xuất về Mỹ sẽ là một thách thức lớn đối với Apple, đòi hỏi chi phí đầu tư khổng lồ và thời gian dài.
Để giảm thiểu rủi ro từ thuế quan và gián đoạn chuỗi cung ứng ở Trung Quốc, Apple đang đẩy nhanh kế hoạch sản xuất phần lớn iPhone bán ra tại Mỹ ở các nhà máy Ấn Độ vào cuối năm 2026. Đây có thể coi là một động thái “phòng thủ” khôn ngoan của Apple trước những biến động khó lường trong chính sách thương mại của Mỹ.
Động thái áp thuế của ông Trump không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến EU và Apple mà còn có thể gây ra những tác động lan tỏa đến nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam.
Nếu ông Trump thực sự áp thuế 50% lên hàng hóa EU và 25% lên iPhone, nó có thể dẫn đến một cuộc chiến thương mại toàn diện, gây tổn hại đến chuỗi cung ứng toàn cầu, làm tăng giá cả hàng hóa, và làm giảm tăng trưởng kinh tế. Các tổ chức quốc tế như IMF và Ngân hàng Thế giới đã cảnh báo về nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu nếu chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng.
Trong bối cảnh thương mại toàn cầu ngày càng biến động, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm sự phụ thuộc vào một vài thị trường lớn. Đồng thời, cần nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện chất lượng sản phẩm, và xây dựng thương hiệu mạnh để có thể đứng vững trước những “cơn sóng” thương mại.
Kết luận:
Ông Trump Dọa Áp Thuế – Doanh Nghiệp Việt Cần Chủ Động Đa Dạng Hóa Thị Trường
Sự kiện ông Trump dọa áp thuế “khủng” lên EU và iPhone là một lời cảnh tỉnh cho thấy thương mại toàn cầu đang ngày càng trở nên khó đoán. Để giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội, các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh, và xây dựng thương hiệu mạnh.